Avrupa Birliği'nden Karbon Sınırı Aşma Mekanizması'na (CBAM) Büyük Güncelleme: Aşağı Akış Ürünleri de Dahil!

Avrupa Komisyonu, 30 Eylül’de, Karbon Sınırı Aşma Mekanizması'nın (CBAM) kapsamını genişleterek aşağı akış ürünlerini de içerecek bir düzenleme planladığını duyurdu. Bu adım, CBAM'ın gelecekteki uygulama süreçlerinde dönüm noktası olarak kabul ediliyor ve Avrupa Birliği'nin (AB) iklim stratejileriyle tamamen uyumlu.

Mevcut durumda CBAM, ağırlıklı olarak hammadde ve yukarı akış ürünleriyle sınırlı olsa da, karbon kaçağını engelleme ve küresel ticarette karbon düzenlemelerine uyumu sağlama hedefine daha etkin ulaşabilmek amacıyla genişletilecek. Bu genişleme, özellikle sanayi ve üretim sektörlerini yakından ilgilendiriyor.

Avrupa Komisyonu, bu süreçte paydaşların görüşlerini almak için bir anket başlattı. Ankete gelen geri bildirimler, CBAM’ın gelecekteki revizyonlarına temel oluşturacak. Ayrıca, bu geri bildirimler Avrupa’nın iklim politikalarının etkisini artırma amacına da katkı sunacak.

Komisyon, 2025 yılı sonunda bu geri bildirimlere dayalı kapsamlı bir rapor yayımlamayı planlıyor. Raporda, CBAM'ın performansı değerlendirilecek ve uluslararası karbon piyasalarının gelişimine ayak uydurulması hedeflenecek.

Gelecek Adımlar ve Önemli Gelişmeler

CBAM’ın genişleme süreciyle ilgili önümüzdeki yıllarda atılması planlanan adımlar ise şöyle sıralanıyor:

• 2024 sonu - 2025 başı: CBAM doğrulayıcıları yetkilendirilecek ve sertifikaların satış süreçleri hakkında kamuoyuna bilgi verilecek. Ayrıca, aşağı akış ürünlerinin CBAM kapsamına dahil edilmesine yönelik detaylar paylaşılacak.

• 2025'in ilk çeyreği: Karbon fiyatları ve varsayılan emisyon değerleri üzerine yapılan çalışmalar tamamlanacak. Aynı dönemde, 2024 yılına ait CBAM bildirimleri de yapılacak.

• 2025'in ikinci çeyreği: Avrupa Komisyonu, dolaylı emisyonlar ve yukarı akış ürünlerinin CBAM kapsamına alınmasını içeren yeni düzenlemeleri yürürlüğe koyacak.

• 2025'in son çeyreği: CBAM’ın etkileri üzerine kapsamlı raporlar yayımlanacak ve gelişmekte olan ülkelerdeki sanayi sektörlerinin CBAM’a nasıl dahil edilebileceği üzerine çalışmalar yapılacak.

• 2026-2028: İthalatçılar, sera gazı emisyonlarını dengelemek amacıyla CBAM sertifikaları satın almaya başlayacak. Mekanizmanın işleyişi ve etkisi düzenli olarak raporlarla takip edilecek.

Türkiye'deki Şirketler İçin Hazırlık Zamanı

CBAM’ın genişleyen kapsamı, Türkiye’deki ithalatçılar ve üreticiler için dikkatle izlenmesi gereken bir konu. Özellikle yüksek karbon yoğunluklu ürünleri ithal eden şirketler, bu değişimlerin mali ve idari etkilerine hazırlanmalı. Yeni düzenlemeler, işletmelerin karbon ayak izini azaltmak için stratejik adımlar atmasını ve çevresel yükümlülüklerini daha fazla göz önünde bulundurmasını gerektiriyor.

Sonuç olarak, Avrupa’nın sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda ilerleyen CBAM, uluslararası ticaretin çevresel sorumluluklarını artırırken, işletmelere de karbon yönetimi konusunda yeni sorumluluklar getiriyor. Bu dönüşüme uyum sağlamak, işletmelerin hem Avrupa pazarındaki konumunu güçlendirmesine hem de rekabet avantajını korumasına yardımcı olacak.