kapsam 1, 2 ve 3 emisyon nedir?
kapsam 1, 2 ve 3 emisyon nedir?
Sera Gazı Protokolü (Greenhouse Gas Protocol) sera gazlarını üç kapsama ayırmaktadır. Kapsam 1 emisyonlar sahip olunan ya da kontrol edilen kaynakların doğrudan emisyonlarını göstermektedir. Diğer deyişle doğrudan üreticinin sorumluluğu olarak görülen emisyonlardır. Örnekleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Sabit yakma (kazan, fırın, türbin, ısıtıcı, incinerator, motor vb),
- Mobil yakma (otomobil, kamyon, gemi, uçak gibi),
- Proses emisyonu (Çimento üretiminde kalsinasyon kaynaklı CO2, petrokimya endüstrisinde katalitik kraking prosesinden kaynaklı CO2, alüminyum ergitmede PFC emisyonları gibi),
- Kaçak emisyonlar (ekipman bağlantılarından, atıksu arıtma tesisinden, soğutma kulelerinden, gaz işleyen tesislerden kaynaklananlar gibi).
Kapsam 2 emisyonlar satın alınan elektriğin, tüketilen buharın, ısının ve soğutmanın tüketiminden kaynaklanan dolaylı emisyonlarla ilgilidir. Çoğu zaman, elde edilen elektrik kapsam 2 emisyonlarının tek kaynağıdır. İletim ve dağıtım sırasında enerji kullanılıyorsa, kapsam 3 emisyonlarına girmektedir.
Kapsam 3 emisyonları, bir değer zinciri tarafından üretilen ve kapsam 2'ye dahil edilmeyen diğer tüm dolaylı emisyonları içermektedir. Şirketin operasyonlarıyla ilgilidir. Örnekleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Satın alınan mal ve hizmetler (bu mal ve hizmetlerin satın alınmadan önce üretilmesiyle ilgili tüm emisyonlar dahil),
- İş seyahati (hava ve demiryolu seyahati, taksi kullanımı gibi) ve çalışanların işe gidiş gelişleri,
- Atıkların bertarafı (depolama alanları, atık su arıtma),
- Nakliye ve dağıtım.